بهره‌وری بالاتر در محیط کار،
فقط به کار زیادتر و عرق ریختن بیشتر ارتباط ندارد، بلکه تجربه جهانی هم نشان
داده که بین ایمنی محیط کار و بهره‌وری بالاتر، رابطه مستقیم وجود دارد؛ اما این
تجربه موفق جهانی در کشور ما خریدار چندانی ندارد، تا آنجا که به گفته رئیس بازرسی
کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی قم، در طول سال گذشته 473 حادثه ناشی از کار اتفاق افتاده است.
به گزارش روابط عمومی تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قم، مهندس خلج توضیح
داده که طبق آمار موجود تا پایان سال 1394، از مجموع این تعداد حوادث کار، 120حادثه به علت بی‌احتیاطی کارگر
رخ داده است.
اگرچه به گفته خلج، افرادی که در حین کار دچار حادثه می‌شوند،
بخشی از آنها جزو مستمری‌بگیران تامین اجتماعی محسوب خواهند شد و از کارافتاده به
حساب می‌آیند، اما کم نیستند کارگرانی که بدون پوشش بیمه‌ای، دچار حادثه در محیط
کار می‌شوند. بسیاری از این کارگران مصدوم، نان‌آور خانواده هستند و با از دست
رفتن سلامتشان در محیط کار، خانواده آنها هم به خط فقر نزدیک می‌شوند.
پیشتر نیز اعلام شده بود که سالانه حدود 30 نفر در قم بر
اثر حوادث فیزیکی ناشی از کار، از دنیا می‌روند و حدود شش برابر این رقم نیز بر
اثر مرگ‌های ناشی از بیماری‌های شغلی فوت می‌کنند؛ یعنی علاوه بر آن که حوادث
غیرمترقبه، نیروهای کار ایرانی را تهدید می‌کند، ابتلا به بیماری‌های شغلی هم
سالانه بسیاری از نیروهای کار را خانه‌نشین می‌کند.
مهندس خلج رئیس بازرسی کار اداره کل معتقد است که آموزش‌های
قبل از استخدام و حین خدمت به کارکنان می‌تواند نقش بسزایی در جلوگیری از ایجاد
هزینه‌های کوتاه‌مدت و خروج نیروی کار از گردونه تولید داشته باشد.
وی تاکید دارد که مجموعه این آموزش‌ها می تواند تا حدودی سلامت
و ایمنی محیط کار را تامین کند.
حتی او عقیده دارد: ایمنی محیط کار، یک وظیفه ملی است که
باید با همت همه نهادهای فعال در محیط کار انجام شود ومهم‌ترین عنصر مقابله با
حوادث محیط کار، آموزش و فرهنگ‌سازی است، تاکنون این وفاق استانی در این حوزه در استان قم
حاصل شده است. انشاءالله در سال 95، میزان
حوادث محیط کار کمتر از سالهای قبل شود.
وی
افزود:آموزش‌ها باید در دوران مدرسه، دانشگاه و محیط کار به افراد آموخته شود. و
برای مقابله جدی با حوادث کار، باید فرهنگ خودمراقبتی و ایمنی در محیط کار جدی
گرفته شود.
بیشترین حوادث رخ داده در محیط کارنیز، در بنگاه‌های
اقتصادی کوچک و خویش‌فرما رخ می‌دهد که فرآیند بازرسی به فعالیت آنها هم بسیار سخت
است. این که در محیط‌های ایمن شده هم حوادث کار رخ می‌دهد،
بصراحت به این معنی است که فرهنگ ایمنی کار در جامعه نهادینه شده است؛ یعنی حتی در
جایی هم که محیط کار ایمن‌سازی شده، باز هم احتمال بروز حوادث شغلی بالاست.
در خیلی از کارگاه‌های کوچک و حتی بزرگ، ساده‌ترین مسائل
ایمنی محیط کار گاهی اوقات رعایت نمی‌شود و رعایت ایمنی در محیط کار را نوعی اتلاف
وقت و حتی احتیاط و وسواس بی‌مورد می‌دانند، در حالی که همین احتیاط‌های به‌ظاهر
بی‌مورد، می‌تواند بهره‌وری در محیط کار را دگرگون کند.
بیماری‌های شغلی، مثل بیماری‌های اسکلتی، هوای آلوده و
رعایت نشدن بهداشت محیط کار و همچنین بروز حوادث شغلی، به ترتیب از جمله مهم‌ترین مخاطرات
شغلی در محیط کار است که مهندس خلج به آن اشاره می‌کند. از سوی دیگر، پزشکی قانونی
هم بارها اعلام کرده بیشترین حوادث ناشی از کار در صنعت ساختمان رخ می‌دهد.
سالانه 30 هزار
میلیارد تومان صرف هزینه حوادث ناشی از کار می‌شود.اینها آمار قابل تاملی است که
پیشتر، حسن هفده‌تن، معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده
بود.
ترس از بیکار شدن و ناآگاهی نسبت به ضرورت حیاتی ایمنی
محیط کار نیز دو عامل دیگری است که به گفته مهندس خلج باعث شده خیلی از کارگران،
ایمنی محیط کار را فراموش کنند، در حالی که باید چنان فرهنگ‌سازی شود که نیروی کار
در محیط‌های ناایمن، حاضر به انجام کار نشود.
نباید از خاطر برد که فقدان آموزش‌های همگانی برای رعایت
ایمنی محیط کار و توسعه نیافتن خانه‌های بهداشت کارگری در کارخانه‌ها و کارگاه‌های
تولیدی نیز بر آتش حوادث محیط کار دمیده است. تصور کنید وقتی در یک محیط کاری، حتی
یک جعبه ساده کمک‌های اولیه هم وجود ندارد، نباید توقع داشت که فرهنگ ایمنی در
محیط کار نهادینه شده باشد.